Blog

Bilgi Servettir, Yük Değil

Bilgi, taşınan bir yük değil, üretkenliğin ve medeniyetin temel sermayesidir.

Bilgiyi paylaşmak, insanlık adına en değerli üretim biçimidir. Artık fiziksel güçten çok bilgiyi işleyebilen ve anlamlandırabilen bireyler toplumu dönüştürecek.

🌍 Yeni Dünyanın Gerçekleri: Demokratik Diktatörlükler Yükseliyor

Bugünün dünyasında demokrasi görüntüsü altında güç merkezileşiyor.

•Çin 🇨🇳, Amerika 🇺🇸, Rusya 🇷🇺 ve İsrail 🇮🇱, askeri ve medya gücüyle;

•Algı yönetimi, hibrit savaşlar, ekonomik baskılarla;

•Dünyada taraflar yaratıyor, kendi düzenlerini ihraç ediyorlar.

Bu düzen, katılımı değil, itaati öne çıkarıyor. İnsanlık, bu dört gücün kurduğu tahakküm sarmalında yönlendirilmeye çalışılıyor.

Bilgiye Erişim Devrimi:

Matbaadan Yapay Zekâya

Tarihsel dönemeçler:

•Matbaanın keşfi → Skolastik düşüncenin çöküşü, Rönesans’ın doğuşu.

•Bugün → Yapay zekâ, veri bankaları ve bilgiye hızlı erişim sayesinde yeni bir çağın kapısı aralanıyor.

Bu çağda:

•Bilgi yük olmaktan çıkacak, ödüllendirilecek.

•Bilen insanlar dışlanmayacak, aksine toplumun öncüsü olacak.

•Bilgiye susamış bireyler, geleceğin liderleri olacak.

Düşünen İnsanlar Geleceği Şekillendirecek

•Artık modası geçen; ezberci, itaate dayalı yapılar değil,

•Sorgulayan, analiz eden, üreten beyinler prim yapacak.

•Bilgi çağı sadece teknolojik değil, ahlaki ve entelektüel bir devrimdir.

Geldigim noktada :

Umut Bilgide, Güç Paylaşımda

İnsanlık hâlâ büyük sınavlardan geçiyor. Ancak bu sınavdan çıkış yolu:

•Baskıya değil bilince dayanmak,

•Yasa değil adalet üretmek,

•Bilgiyi tekelleştirmek değil, paylaşmak.

1.Toplumla gerçek bir entegrasyon sağlanamadı. Kemalizm yukarıdan aşağıya indirilen bir proje oldu, aşağıdan yukarıya bir “talep” hâline dönüşemedi.

2.Eğitimde süreklilik sağlanamadı. Her gelen iktidar reformları ya değiştirdi ya da içini boşalttı.

3.Ekonomik bağımsızlık sağlanamayınca, Batı ile bütünleşme “tüketici bir entegrasyon” düzeyinde kaldı.

4.Popülist ve din temelli siyasetin yükselişi, Kemalist ilkelerin halk nezdindeki karşılığını aşındırdı.

•Müfredat değişimleriyle Atatürkçülük, sınav ezberi haline getirildi.

•Resmî ideoloji gibi dayatıldı; sorgulama değil ezber istendi.

•Aydınların ilgisizliği: Aydınlar, Kemalizmin evrimleşmesini sağlamadı; onu 1930’ların donmuş kalıbında tutmaya çalıştı.

•Devrimcilik (sürekli yenilenme)

•Saydamlık (hesap verebilir devlet)

•Demokrasi (zamanla geliştirilecek sistem)

•Kaliteli eğitim (köy enstitüsü vizyonu)

•Ekonomik bağımsızlık (tam kalkınma)

•Laiklik (din-devlet ayrımı)

•İçselleştirilmedi çünkü halkla iletişim dilinde halkın inanç ve değerleri dikkate alınmadı.

•İdeolojik bir sopa gibi kullanıldı.

•Laiklik yanlış anlatıldı: Dinsizlik gibi algılandı.

•Ekonomik reformlar başarısız kalınca halk gözünde cazibesini kaybetti.

Kemalizmin laik ve akılcı çizgisine karşı:

•Dinî cemaatler, halkın duygusal ve gündelik ihtiyaçlarına daha yakın duran bir söylem geliştirdi.

•Cemaatler, halkın yardım, eğitim, güvenlik ve aidiyet arayışlarını daha iyi karşıladı.

•Devlet, vatandaşın yanında görünmezken, cemaatler sahadaydı.

•“Kemalizm dinsizdir, elitisttir” söylemi, halkta karşılık buldu.

•Özellikle 12 Eylül sonrası, devlet eliyle bile bu cemaatler desteklendi.

1.Yeniden yorumlanmalı ve güncellenmeli: 1930’ların Kemalizmi değil, 2030’ların “çağdaş Atatürkçülüğü” inşa edilmeli.

2.Halkla ortak dil kurulmalı: Dindar yurttaşlarla çatışmak yerine, onlara da hitap eden bir anlatım geliştirilmeli.

3.Ekonomik başarıyla bütünleştirilmeli: Sosyal adalet ve refah politikaları ile desteklenmeli.

4.Yerelden başlamalı: Belediyeler, kooperatifler, eğitim kurumları üzerinden yeni nesil Kemalist uygulamalar hayata geçirilmeli.

5.Dijital çağın araçlarıyla yayılmalı: TikTok’tan YouTube’a, podcast’ten dijital romanlara kadar halkın tükettiği mecra ve dillerle anlatılmalı. Kemalizmin yüzleri , yazarları , hocaları , maksud yazarları , you tuberlar gelişmeli .

Kemalizm bir “geçmiş ideoloji” değil, doğru anlatıldığında geleceğe dair bir kalkınma modeli olabilir. Bugünün dünyasında Kemalizmi sürdürülebilir kılmak için:

•Onu “elitist bir tabu” olmaktan çıkarıp, halka mal etmek

•“katılımcı bir yaşam rehberi”ne dönüştürmek gerekir.

Kemalizm büyük felsefe , küçük adamların elinde gelişemedi , Kemalizmin tüccarlarından Kemalizmi kurtarıp halka benimsetmek , moda yapmak , Kemalizm okur yazarlığını geliştirip , demokrasiye , gelir adaletine , yargı adaletine ekonomik bağımsızlığı giden yolun Kemalizmde olduğunu anlatip halkın benimsemesini sağlamaktır.

Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler, uzun yıllardır “stratejik ortaklık” söylemiyle tanımlansa da, fiili durumda bu ortaklık yerini Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) çerçevesindeki iş birliklerine bırakmıştır. İki ülke arasında kurumsal düzeyde (Kongre ve ABD devleti ile) bağlar ciddi şekilde zayıflamış, ilişkiler daha çok liderler arası kapalı görüşmelere indirgenmiştir.

Gerek Erdoğan gerek Trump döneminde, ilişkiler kamuoyu önünde çatışmalı, perde arkasında ise karşılıklı menfaatler ekseninde yürütülmüştür. Ancak bu modelin sürdürülebilir olmadığı, özellikle “Papaz Brunson krizi” ile somut şekilde ortaya çıkmıştır.

Hatırlanacağı üzere, Trump döneminde yaşanan “al papazını, ver papazını” gerilimi, Türkiye’nin 126 milyar dolara yakın döviz rezervlerinin erimesine ve Türkiye’ye KKM ile büyük bir ekonomik  kayba uğramasına neden olmuştur. O günden bu yana, ekonomik denge henüz tam anlamıyla sağlanamamıştır. Bu temel sorunlar gelir ve yargı adaletine neden olmuş ; siyasal istikrarsızlık ve ekonomik sorunlar muhalefet partisinin birinci parti olmasını sagliyor sonrası malum ülkenin tüm dengeleri bozuluyor .

ABD’de halen Yunan ve Yahudi lobileri, Türkiye’yi bir Ortadoğu ülkesi olarak sınırlamaya çalışan yasa tasarılarını Kongre’ye taşımaktadır. Bu durum, uzun vadeli stratejik ortaklıkların zeminini daraltmaktadır.

TABA (Türk Amerikan İşadamları Derneği) ve benzeri platformlar, veri, bilim, ticaret okuryazarlığı konusunda önemli adımlar atmakta; B2B gruplar ve ticaret köprüleri ile iş dünyasına yol göstermeye çalışmaktadır.

Ancak bu tür girişimlerin siyasi irade ve stratejik vizyonla desteklenmediği sürece, hedeflenen 100 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak oldukça zordur.

Ticaret hacminin 2026 yılına kadar kendiliğinden büyüyerek bu rakamlara yaklaşacağı yönündeki beklenti fazla iyimserdir. Gerçekçi olunursa, bu hedefe ulaşmak için:

1.Model Ortaklık anlayışına geçilmeli, sadece savunma sanayi değil, enerji, dijital ekonomi, tarım ve sağlık gibi alanlarda ortak yatırımlar teşvik edilmelidir.

2.Kongre ile temas kanalları yeniden açılmalı, lobi faaliyetlerine ciddi kaynak ayrılmalıdır.

3.Dış Ticaret Eğitim ve Okuryazarlığı toplumsal düzeyde artırılmalı, ihracat yapan KOBİ’lere özel destek mekanizmaları kurulmalıdır.

4.Yatırım ve İhracat Diplomasi Ofisleri Washington, New York, Los Angeles gibi merkezlerde etkin şekilde çalışmalıdır.

Türk-Amerikan ilişkileri yeniden tanımlanmalı. İlişkileri sadece “lider diplomasisi” ile değil, kurumsal ve halk diplomasisiyle destekleyen bir ekosistem kurulmalıdır. Aksi takdirde, mevcut söylemlerle 100 milyar dolarlık ticaret hedefi bir slogandan öteye geçemez.

Müjdat Güler

Gayrimenkul Sektörü Üzerine Öne Çıkan Tespitler ve Öneriler

Ancak bu potansiyel  doğru kurgulanmış bir yasal çerçeve ve kurumsal ekosistem ile hayata geçirilebilir.

Hiçbir sistem, yasa olmadan sürdürülebilir ve güvenilir bir yapı sunamaz. Kamu otoritesi, bu sürecin içinde yer almalıdır; ancak mevcut durumda yasayı yazabilecek, sistemi kurgulayabilecek bilgi, yetenek ve vizyona sahip değildir.

Sektörü, dünyayı bilen; hem hukuk hem ekonomi hem de kamu tecrübesine sahip az sayıda kişi bu süreci yürütebilir.

Bugün ülkemizde “franchise yasası”nın metnini yazabilecek üç yetkin uzmanı bir araya getirerek çözmek mümkündür . Bunun siyasete , bakanlıklara anlatilmasi ayrı konu .

Yasal altyapı, yönetmelikler ve denetim organları kamu tarafından sağlanmalı; ancak uygulama ve sistemin işletilmesi mutlaka özel sektörle birlikte yürütülmelidir. Zira kamunun bu konuda operasyonel kapasitesi, deneyimi ve çevikliği yetersizdir.

Aksi takdirde sistem daha da kötüleşebilir.

Franchise sisteminin sağlıklı işlemesi için yalnızca yasa yeterli değildir. Aşağıdaki kurumsal unsurlar da eş zamanlı inşa edilmelidir:

•Franchise Yasası

•Sektörel Regülasyonlar

•Franchise Federasyonu ve İhtisas Dernekleri

•Uzmanlaşmış İhtisas Mahkemeleri

•Franchise Akademileri ve Eğitim Standartları

•Finansman ve Teşvik Mekanizmaları

•Ulusal Yeterlilikler ve Sertifikasyonlar

•Bağımsız Denetim ve Uyuşmazlık Çözüm Kurulları

Amerika Birleşik Devletleri, 1960’ta IFA (International Franchise Association) adlı federasyonu kurmuş, ancak bunun yeterli olmadığını görerek 1979’da doğrudan Federal Franchise Yasası ile sistemi yasallaştırmıştır.

Bugün ABD’de franchise sistemi denetlenebilir, şeffaf ve kayıtlıdır. Ancak aynı yapıdaki “bayilik” sistemleri bu denetimden uzak, çoğunlukla “başım gözüm Allah’a emanet” diyebileceğimiz yapılar olarak kalmaktadır.

Avrupa ülkeleri bu konuda ABD’nin bir adım gerisindedir. Ancak onlar da bizden daha organize durumdadır. Ne yazık ki Avrupa’da dahi sistemler zaman zaman alaturka bir şekilde işletilmektedir.

Türkiye bu alanda bir değişim ve dönüşüm hamlesiyle, 5G niteliğinde bir reform süreci başlatabilir. Gerekli kurumsal ve yasal yapılar inşa edilirse; ülkemiz franchise alanında sadece bölgesel değil, küresel bir merkez hâline gelebilir.

Franchise sistemi yalnızca markaları değil, bu sistemin tüm paydaşlarını korumalıdır:

•Franchise veren markaların güvenliği

•Franchise alan girişimcinin korunması

•Yatırımcıların teşvik edilmesi

•Nitelikli iş gücünün eğitilmesi

•Tüketicinin kaliteye erişiminin sağlanması

Türkiye’nin ekonomik kalkınmasında franchise sektörü büyük bir fırsattır. Bu fırsatın değerlendirilebilmesi için:

•Kamunun düzenleyici ve destekleyici rolü net tanımlanmalı

•Özel sektörün bilgisi, tecrübesi ve enerjisiyle ortak bir yapı kurulmalı

•Hukuki ve kurumsal çerçeve gecikmeden inşa edilmelidir

Bu yaklaşım, girişimciliği teşvik edecek, markalaşmayı hızlandıracak, istihdamı artıracak ve Türkiye’yi franchise ihracatında bölgesel lider konumuna taşıyacaktır.

Saygı, sevgi ve selam ile…

mg@novagroupholding.com

www.novagoldenfranchise.com

Borç Gerçeği ve Tüketim Ekonomisinin Kurgusu

Türkiye’nin kamu borcu, GSYH’ye göre %27 civarında. Yüzeyde düşük görünse de artan faiz yükü bu avantajı hızla eritiyor.

Devlet gelirleri ağırlıklı olarak dolaylı vergilerden (ÖTV, KDV) sağlanıyor. Bu ise geniş halk kesiminin sırtına yük bindirirken ekonomik sürdürülebilirliği zedeliyor.

Sistemin Geçici Can Suyu: Varlık Satışı ve Af Politikaları

Bugün 2B arazileri, orman vasfını kaybetmiş taşınmazlar gibi kamu kaynakları günü kurtarmak için tasfiye ediliyor.

Verginin vergisi, harçların harcı şeklindeki mali yükler vatandaşın verimliliğini değil, tüketimini körüklüyor.

Hukuki istikrarsızlık ve sıkça çıkarılan “infaz afları” ise cezai korkuyu araçsallaştıran bir yöntem haline geldi.

Planlı Kalkınmanın Temel Dinamikleri

Gerçek kalkınma ancak şu unsurlar üzerine inşa edilebilir:

Kaliteli eğitim

Ehil kadrolar

Sivil anayasa ve siyasi partiler yasası reformu

Bağımsız yargı ve hukuk devleti

Gelir ve fırsat adaleti

Ancak, üretim ekonomisinin altyapısı kurulmadan bu dönüşüm mümkün değildir.

 Mutlu Azınlık Rejimi: Demokratik Diktatörlük

Tüketim ekonomisi, siyaset–ticaret–tarikat üçgeniyle bir “mutlu azınlık” oluşturuyor.

Bu yapının sürdürülebilirliği medya kontrolü, yargının sopa olarak kullanılması ve af yasalarıyla sağlanıyor.

 Çözüm Yolu: Saadet Zinciri Değil, Gerçek Ekonomi

Türkiye’nin kurtuluşu şapkadan tavşan çıkaran geçici ekonomilerde değil, gerçek üretim gücündedir.

 Sanayi ve teknoloji yatırımı

 İhracat odaklı üretim

 AR-GE ve yüksek katma değerli sektörler

 Dijitalleşme ve yeşil ekonomi

Türkiye ancak bu alanlara yönelerek sürdürülebilir bir refah toplumu kurabilir.

 Demokratik Güç ve Yöntem Meselesi

Eğer halk sandıkta;

•Sivil Ekonomi Manifestosunu savunacak,

•Sivil anayasa ve sivil siyasi partiler yasası yapacak,

•Yargı, denetim ve medyayı yeniden bağımsızlaştıracak demokratik ve adil bir değişimi sağlayamazsa;

kayıt dışı bir yapının siyaseti, yargıyı ve medyayı kontrol ettiği bir ülke modeline mahkum oluruz.

 Kinle Değil, Adaletle Dönüşüm

Bu dönüşüm; kin, nefret, öfke ve intikam alma duygularıyla değil;

adalet, gelir eşitliği, bağımsız yargı ve eğitim reformu temelinde sağlanmalıdır.

Demokrasi ve serbest pazar ekonomisinin gelişmesi için toplumun tüm kesimleri arasında sevgi, saygı ve diyalog esas alınmalıdır.

Sevgi, saygı ve selam ile

Mujdat Guler

25/ Haziran / 2025